1. Các đợt xâm nhập mặn

Cụ thể, nước mặn từ biển Tây theo sông Cái Lớn, với độ mặn 1‰ đã xâm nhập vào sâu 48km (tới xã Vĩnh Hòa Hưng Nam, huyện Gò Quao), độ mặn 4‰ xâm nhập sâu 36km (tới thị trấn Gò Quao, huyện Gò Quao). Trên sông Cái Bé, độ mặn 1‰ đã xâm nhập vào sâu 18km (tới xã Minh Hòa, huyện Châu Thành), độ mặn 4‰ xâm nhập sâu 14km (tới xã Bình An, huyện Châu Thành). Mặn cũng đang xâm nhập theo tuyến kênh Cái Sắn, với độ mặn 4‰ đã xâm nhập tới khu vực xã Mong Thọ B, huyện Châu Thành.Từ đầu năm 2025 đến nay, Kiên Giang đã triển khai nhiều đợt vận hành cống, âu thuyền Vàm Bà Lịch để ngăn triều cường đẩy nước mặn xâm nhập vào nội đồng, bảo vệ sản xuất nông nghiệp và đời sống dân sinh.

Trong tháng 1 và đầu tháng 2 đã có 3 đợt triều cường, đẩy mặn lấn sâu vào nội đồng, gồm đợt ngày 13-15/1, 30/1-1/2 và 7-10/2. Để ứng phó với các đợt xâm nhập mặn này, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang đã phối hợp với các đơn vị liên quan chủ động vận hành linh hoạt cống, âu thuyền Vàm Bà Lịch (xã Vĩnh Hòa Phú, huyện Châu Thành) để cắt đỉnh triều cường, chủ động ngăn mặn, giữ ngọt, bảo vệ sản xuất và nguồn nước phục vụ đời sống dân sinh. Lục bình trên một số tuyến kênh, rạch thuộc khu vực ven biển của huyện An Biên bị chết do nước mặn xâm nhập. 

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Kiên Giang, tình hình xâm nhập mặn từ tháng 2-4/2025 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Dự báo độ mặn cao nhất mùa khô 2024-2025 trên sông Cái Lớn và Cái Bé xuất hiện vào cuối tháng 3 và tháng 4/2025. Từ tháng 5/2025, xâm nhập mặn trên các sông có xu thế giảm dần trong nửa đầu của tháng và giảm nhanh từ nửa cuối tháng trở đi. Đặc biệt lưu ý, trong những tháng còn lại của cao điểm mùa khô, sẽ có 5 đợt mặn xâm nhập mạnh vào các kỳ triều cường. Cụ thể từ ngày 4/3-7/3, 21/3-24/3, 31/3-3/4, 16/4-19/4 và 28/4-1/5.

2. Kiểm soát ngập mặn

Mặc dù diện tích lúa đông xuân 2024-2025 chưa thu hoạch còn rất lớn nhưng nhờ triển khai hiệu quả các biện pháp bảo vệ, trên địa bàn tỉnh Kiên Giang chưa ghi nhận thiệt hại do nắng hạn, xâm nhập mặn gây ra.  Ảnh: Trung Chánh.

Cùng với việc đóng hệ thống cống trên các tuyến đê ven biển An Biên - An Minh, Hòn Đất - Kiên Lương, huyện Châu Thành và TP Rạch Giá, từ đầu năm 2025 đến nay, cống, âu thuyền Vàm Bà Lịch đã được vận hành 3 đợt để cắt đỉnh các đợt triều cường. Đây là công trình thủy lợi lớn nhất do tỉnh Kiên Giang đầu tư.

Theo kế hoạch của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Kiên Giang, trong tháng 3 và tháng 4/2025 là thời kỳ cao điểm của xâm nhập mặn, cống, âu thuyền Vàm Bà Lịch sẽ được vận hành đóng xuyên suốt để kiểm soát mặn xâm nhập, trữ ngọt, đảm bảo nguồn nước cho sinh hoạt và phục vụ sản xuất tại địa phương.

Trong thời gian đóng cống, tiến hành vận hành âu thuyền để phục vụ lưu thông thủy qua cống. Trong thời gian vận hành đóng cống, các phương tiện giao thông đường thủy khi lưu thông đến khu vực công trình phải tuân thủ nghiêm hướng dẫn của lực lượng chức năng, quy định an toàn giao thông đường thủy nội địa, hệ thống báo hiệu, tín hiệu và neo đậu lại, chờ điều tiết qua cửa âu thuyền an toàn.

Diện tích lúa đông xuân 2024-2025 hiện còn trên đồng ruộng ở Kiên Giang khá lớn, đến giữa tháng 2 mới thu hoạch được trên 21.000/280747ha đã gieo trồng. Diện tích rau màu hiện có gần 3.800ha, cây ăn trái 16.780ha… Mặc dù nắng hạn, xâm nhập mặn đang diễn ra gay gắt và có xu hướng ngày càng lấn sâu vào nội đồng nhưng nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống, Kiên Giang đang bảo vệ tốt vùng sản xuất nông nghiệp. Từ đầu năm 2025 đến nay, trên địa bàn tỉnh chưa ghi nhận thiệt hại do hạn, mặn gây ra.  

Nguồn: Báo Nông nghiệp Việt Nam